بررسی رابطه هوش سازمانی و تفکر راهبردی در یک واحد نظامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت‌علمی دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه شهید بهشتی

2 مدیریت اجرایی و نویسنده مسئول

چکیده

هوش سازمانی به‌عنوان مقوله‌ای راهبردی در کسب مزیت رقابتی در محیط‌های متلاطم و آشفته محسوب می‌گردد. سازمان‌های باهوش سازمانی مناسب این امکان را دارند که با درک و پیش‌بینی صحیح و به‌موقع، بر محیط خود تأثیر گذاشته و آن را شکل دهند که در حوزه مدیریت راهبردی از این فرآیند تحت عنوان تفکر راهبردی یاد می‌شود. در این تحقیق که ازنظر هدف کاربردی و ازلحاظ پردازش اطلاعات توصیفی همبستگی می‌باشد، با توجه به مخاطرات و تهدیدات پیش روی نیروهای مسلح و نیز نقش تأثیرگذار تفکر راهبردی و هوش سازمانی بر اقتدار نظامی با نظرخواهی از تعداد 63 نفر از مدیران و فرماندهان یک یگان نظامی و با استفاده از روش‌های آماری و نرم‌افزار spss به بررسی رابطه هوش سازمانی و تفکر راهبردی در حوزه دفاعی کشور پرداخته شد. نتایج آزمون فرضیه اصلی تحقیق نشانگر آن است که در سطح 05/0p≤ بین هوش سازمانی با تفکر راهبردی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد، هم‌چنین در میان ابعاد هفت‌گانه هوش سازمانی رابطه مثبت پنج بعد بینش راهبردی، سرنوشت مشترک، جرئت و شهامت، اتحاد و توافق و فشار عملکرد با تفکر راهبردی مورد تائید گردید.

کلیدواژه‌ها


اسکندری، مجتبی؛ محمدی، ابوالفضل؛ علی‌اکبری، حسن و سیف، بهمن (1393)، سبک رهبری فرماندهان نظامی از دیدگاه امیرالمؤمنین حضرت علی علیه‌السلام در نهج‌البلاغه، دو فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت اسلامی، سال 22، شماره 1، بهار و تابستان.
امام علی (ع)، نهج‌البلاغه، دشتی، محمد (1383)، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی زهد، چاپ ششم.
باقرزاده، مجید و دیباوراحمد، کبری (1389)، تبیین ارتباط هوش سازمانی با چابکی سازمانی، فصلنامه مدیریت کسب‌وکار، شماره 5، سال دوم.
باقرزاده، مجید؛ راشدی وحید و بافنده علیرضا (1391)، بررسی رابطه هوش سازمانی با مدیریت تعارض در بین مدیران و معلمان مدارس دولتی شهرستان مراغه در سال تحصیلی 90-91، فصلنامه علوم تربیتی، سال پنجم شماره 19.
جعفری، پریوش و فقیهی، علیرضا (1388)، میزان مؤلفه‌های هوش سازمانی در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، دانش و پژوهش در علوم تربیتی برنامه‌ریزی درسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)، شمارة بیست وسوم.
حسینی، سیدیعقوب و چلی سریل، نینا (1392)، تأثیر هوش سازمانی بر یادگیری در سازمان، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت (بهبود و تحول) سال بیست و سوم شماره 71.
حیدری، کیومرث و عبدی، فریدون (1391)، جنگ‌های آینده و مشخصات آن با تحلیلی بر دیدگاه برخی صاحب‌نظران نظامی غرب، فصلنامه علمی- پژوهشی مدیریت نظامی، شماره 48، سال دوازدهم.
سرهنگی، رحیم (1388)، تفکر استراتژیک، مفهوم و تقویت آن: مرور انتقادی و پیشنهاد برای پژوهش‌های آینده، پنجمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت استراتژیک.
سلاسل، ماهان؛ کامکار، منوچهر و گلپرور، محسن (1389)، رابطة هوش سازمانی و مؤلفه‌های آن با رفتارهای شهروندی سازمانی کارکنان شرکت احیاء گستران اسپادان، دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)، شمارة 40.
سیادت، سیدعلی، کاظمی، ایرج و مختاری پور، مرضیه (1389)، بررسی مقایسه‌ای رابطه بین هوش سازمانی و رهبری تیمی در بین اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌های دولتی اصفهان، چشم‌انداز مدیریت دولتی شماره 1.
شعله، شاهین و فخیمی­آذر، سیروس (1390)، بررسی روابط بین زیرسیستم مدیریت دانش و مؤلفه‌های هوش سازمانی در سازمان یادگیرنده، فراسوی مدیریت، سال پنجم، شماره 19.
طبرسا، غلامعلی؛ ابدالی، رقیه و حاتمی، سکینه (1390)، ارتقاء خلق دانش سازمانی: تبیین نقش هوش سازمانی و یادگیری سازمانی (شرکت سایپا یدک)، پژوهش‌های مدیریت منابع سازمانی، دوره 1، شماره 3.
غفاریان، وفا و کیانی، غلامرضا (1389)، ۵ فرمان برای تفکر استراتژیک، فرا، چاپ چهارم.
کاووسی، اسماعیل و رزقی، هادی (1389)، تعین سطح هوش سازمانی دانشجویان رشته مدیریت شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، سال دوم، شماره دوم.
کاویانی، حسن (1392)، شناسایی عوامل مؤثر بر تفکر راهبردی (مطالعه موردی شرکت پتروشیمی غدیر)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات دماوند
کمیسیون تدوین استراتژی امنیت ملی آمریکا (1383)، استراتژی امنیت ملی آمریکا در قرن 21، دهمشگی، جلال؛ فرهنگی، بابک و راه چمنی، ابوالقاسم، موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر ایران، چاپ چهارم.
مؤمنی، عصمت؛ سهرابی، حمزه و اکبری، محمد (1391)، راهبردهای هوش سازمانی و کیفیت خدمات، مطالعات مدیریت راهبردی، شماره 9 بهار.
ودادی، احمد؛ صیادشیرکش، سعید و شفیع‌زاده، مریم (1389)، هوش سازمانی و مدیریت بحران، فصلنامه مدیریت کسب‌وکار، شماره 5، سال دوم.
 
 
Abraham, S. (2005), Stretching strategic thinking thinking, strategy & leadership, vol.33 no.5, pp. 5-12.
Akgun A.E., Byrne J. & Halit K. (2007), Organizational intelligence: a structuration view Journal of Organizational Change Management, Vol. 20 No. 3, pp. 272-289.
Albrecht, K. (2003). The power of mind at work: organizational intelligence inaction. New York, Amancorn.
Albrecht, K. (2002), Organizational Intelligence & Knowledge Management: Thinking Outside the Silos, www.KarlAlbrecht.com.
Azma, F. & mostafapour, M. A. & Rezaei, H. (2012), The application of information technology and its relationship with organizational intelligence, Procedia Technology 194 – 97.
Bonn, I. (2005), Improving strategic thinking: a multilevel approach, Leadership & Organization Development Journal, Vol. 26 No. 5, pp. 336-354.
Bonn, I. (2001), Developing strategic thinking as a core competency, Management Decision, 39/1, 63-70.
Halal, W. (2006), organizational intelligence: What is it? and how can manager use it?, Retrieved 2006, from WWW.Strategy-Bussiness.Com.
Heracleous, L. (1998), Strategic thinking or strategic planning, Long Range Planning, Vol. 31, No.3 p.p 481-487.
Joon Moon, B. (2013), Antecedents and outcomes of strategic thinking”, Journal of Business Research66, 1698–1708.
Liedtka, J. (1998), Strategic Thinking: Can it be Taught?, Long Range Planning, Vol. 31 No.1 p.p120-129.
McMaster, D. (1996), The intelligence advantage: organizing for complexity, Butterworth, Heinemann, Boston.
Mintzberg, H. (1994), The  fall and rise of strategic planning, Harvard business review.
Tavakoli, I. & Judith L. (2005), strategic thinking and Knowledge Management, Handbook business strategy, pp155-160