ملاحظات دفاعی-امنیتی با رویکرد پدافند غیرعامل در طراحی شهرک‌های صنعتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مهندسی شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران

2 پژوهشگر پدافند غیرعامل، سازمان پدافند غیرعامل کشور

چکیده

ازآنجایی‌که شهرک‌های صنعتی از اساسی‌ترین زیرساخت‌های توسعه کشور به شمار می‌رود، نیاز مبرمی به تدوین ملاحظات دفاعی و امنیتی برای این تأسیسات حیاتی کشور وجود دارد. این پژوهش، با طرح یک پرسش اساسی (چه الزاماتی را می‌توان در توسعه پایدار شهرک‌های صنعتی از منظر پدافند غیرعامل در نظر گرفت؟) در سه حوزه کاربری زمین، شبکه معابر و نمای ساختمانی بر اساس روش پژوهش آمیخته در این راستا گام برداشته است. بدین ترتیب که باهدف تدوین مجموعه الزامات طراحی و توسعه شهرک‌های صنعتی با رویکرد پدافند غیرعامل، ابتدا بر اساس روش توصیفی-تحلیلی، بامطالعه و تحلیل مهم‌ترین منابع کتابخانه‌ای در زمینه‌های پدافند غیرعامل و شهرسازی، ملاحظات (شاخص‌های) اساسی در راستای دفاع غیرعامل تدوین‌شده است. این شاخص‌ها در گام بعدی به لحاظ میزان تأثیر و کارآمدی در طراحی یک شهرک صنعتی، از طریق پرسشنامه در میان خبرگان به شور گذاشته‌شده و نتایج آن بر اساس روش تحلیل عاملی (PCA) تحلیل و شاخص‌های اساسی استخراج‌شده‌اند. سپس به کمک روش تحلیل رگرسیونی (Linear regression)، این شاخص‌های اساسی به لحاظ میزان اثرگذاری و اهمیت در دستیابی به یک شهرک صنعتی ایمن، اولویت‌بندی شده‌اند. در گام پایانی، به‌منظور تدوین الزامات اجرائی مربوط به این شاخص‌ها، با روش تحلیل نمونه و تکنیک SWOT به تحلیل برخی از مهم‌ترین نمونه شهرک‌های صنعتی داخل و خارج کشور بر اساس اصول استخراجی پدافند غیرعامل پرداخته‌شده است. در پایان و به‌عنوان دستاوردهای پژوهش، مجموعه الزامات طراحی شهرک‌های صنعتی با رویکرد پدافند غیرعامل در سه بخش نظام کاربری زمین، نظام دسترسی و شبکه معابر و فرم و نمای ساختمانی به همراه بیان تصویری هریک، تدوین‌شده است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. منابع:

    1. کرباسیان، مهدی؛ دشتی، مهدی و اسداللهی، احمدرضا، (1390)، مدل ترکیبی تحلیل پوششی داده‌ها و مکان‌یابی تسهیلات حساس باملاحظه اصل پراکندگی، مجله علمی پژوهشی علوم و فناوری‌های پدافند غیرعامل، سال دوم شماره 3.
    2. خراط زبردست، اسفندیار، (1378)، توسعه صنعتی مناطق و عوامل مؤثر در مکان‌یابی فعالیت‌های صنعتی بزرگ، نشریه هنرهای زیبا، شماره 4، تهران، دانشگاه تهران.
    3. عندلیب، علیرضا، (1380)، آمایش مناطق مرزی، رساله دکتری. رشته شهرسازی، دانشکده شهرسازی هنرهای زیبای دانشگاه تهران، ایران.
    4. برنافر، مهدی، (1390)، ارزیابی آسیب‌پذیری شهری در مواجهه با حملات هوایی و ارائه راهکار (نمونه موردی: ناحیه یک منطقه 11 تهران)، پایان‌نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته شهرسازی، تهران، دانشگاه تهران.
    5. سازمان پدافند غیرعامل کشور (1386)، مبانی، مستندات و الزامات قانونی سازمان پدافند غیرعامل کشور، شهریور.
    6. داعی نژاد، فرامرز؛ امین زاده، بهناز، (1385)، اصول و رهنمودهای طراحی و تجهیز فضای باز مجموعه‌های مسکونی به‌منظور پدافند غیرعامل، تهران، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن.
    7. شکیبامنش، امیر؛ هاشمی فشارکی، سید جواد، (1388)، ملاحظات پدافند غیرعامل در تأسیسات زیربنایی شهری.
    8. قرارگاه پدافندهوایی خاتم‌الانبیا، 1383، پدافندغیرعامل، تهران: (ص).
    9. عزیزی، محمدمهدی؛ برنافر، مهدی، (1390)، فرآیند مطلوب برنامه‌ریزی شهری در حمله‌های هوایی از دیدگاه پدافند غیرعامل، فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهری، شماره اول.
    10. اصغریان جدی، احمد، (1386)، الزامات معمارانه در دفاع غیرعامل پایدار، تهران: مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
    11. بوالحسنی، عبدالله، (1384)، نشریه شماره 4 پدافند غیرعامل- معماری وطراحی شهری درایران. تهران: معاونت پدافندغیرعامل قرارگاه پدافندهوایی خاتم‌الانبیا (ص).
    12. پدافند غیرعامل در آیینه قوانین و مقررات (1389)، سازمان پدافند غیرعامل کشور.
    13. دیوسالار، عبدالرسول (1386)، محیط‌شناسی نظامی و جنگ اطلاعات، پژوهشکده مهندسی پدافند غیرعامل.
    14. سوادکوهی فر، ساسان، (1390)، شهرکامن با رویکرد پدافند غیرعامل، دانشگاه امام حسین (ع)، تهران.
    15. اسفندیاری، احمد و همکاران، (1389)، نقش محوری جمعیت هلال‌احمر در پدافند غیرعامل کشور، فصل سوم، انتشارات امداد و نجات.
    16. برنافر، مهدوی و دیگران (1388)، برنامه‌ریزی پدافند غیرعامل (مطالعه موردی شهر لنگرود)، ماهنامه بین‌المللی راه و ساختمان، ش 66.
    17. پاکزاد، جهانشاه، (1383)، راهنمای طراحی فضاهای شهری، تهران: وزارت مسکن و شهرسازی.
    18. حسینی، بهشید، (1386)، الزامات پدافند غیرعامل در معماری بناهای درمانی، دومین پودمان آموزش مدیران دفاتر فنی دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور.
    19. سوادکوهی، ساسان، مبانی مدیریت پروژه‌های عمرانی، شهری و بحران، دانشگاه امام حسین.
    20. طاهرخانی، حبیب‌الله، (1381)، ایجاد فضاهای قابل دفاع شهری، مدیریت شهری، شماره ۹.

    ۲۱. فتحی رشید، علی؛ قلی زاده، الهام، (1388)، برگزیده مجموعه مقالات دومین همایش جامعه ایمن شهر، تهران:.

    1. فرجی ملائی، امین؛ عظیمی، آزاده، (1390)،،، دانشگاه ایلام.
    2. فرزادبهتاش، محمدرضا؛ آقابابایی، محمدتقی، (1390)، مفاهیم پدافندغیرعامل درمدیریت، برنامه، دانش شهر، شماره 37.
    3. فرزامشاد، مصطفی، (1388)، مبانینظریمعماریدر دفاع غیرعامل، نشرجهان جام‌جم.
    4. -(1389)، طراحی محوطه‌هادرپدافندغیرعامل، فصلنامه پدافندغیرعامل، سال دوم، ش 1.
    5. فرزاد شام، مصطفی، (1388)، مبانی نظری معماری در دفاع غیر عامل، نشر جهان جام‌جم.
    6. کامران، حسن، (1391)، کاربرد پدافند غیر عامل در برنامه‌ریزی مسکن شهری، مطالعات و پژوهش شهری و منطقه‌ای سال چهارم، ش 15.
    7. AKGUN, yenal, TRANSFORMATION FROM PLANER GEOMETRIES TO YHPRSURFACE: A PROPOSAL FOR A NEW SCISSOR STRUCTURE, PH.D. PROPOSAL, (2010)
    8. Belda, E.FConstructine Problems in Deployable Structure of Emilio Perez pinero. Transactions on the Built Environment, (2003), 21, 141-142.
    9. Brown.Y,”Valueengineering”,industrial press inc,1992.
    10. Buhl, Thomas, Jensen, Frank V. & Pellegrino, S (2004) Shape optimization of cover plates for retractable roof structures. Computers and Structures, 82,1227-1236.
    11. Burchekk,r.W,shad,N.A,listokin,D.Phillips,HDown,A and Sekin,S,The costs of sprawl-revisited,WashingtonDc:National academy press,1998.
    12. Chilton, John Environmental aspects. IN LORENS, J. Textile roof 2003 - Eigth international workshop, Berlin, (2003).
    13. Commision of the Euripean Communities,Op,Cit.1990.
    14. Fema-426.risk management series,reference manual to mitigate potential terrorist attacks against buildings.chapter2,3.2003.

    35.Fox, M. Yeh, P.: Intelligent kinetic system, http://kdg.mit.edu/Pdf/iksov.pdf;

    1. Garcia Ramon, Maria D; Ortiz, A; Parts, M. (2004) 'Urban Planing,Gender and The use of Public Space in a PeripherialNeighbourhood of Barcelona'», Cities, Vol.21, No. 3.

    37.Hiller, B. (1996), Cities as Movement Systems", Urban Design International, 1.

    1. Hoberman C, Davis M: Panel assemblies for variable shading and ventilation, Patent No, (2009)
    2. Hoberman C, Radial expansion/retraction truss structures, US Patent No, (1991): 5,024,031.
    3. Hoberman C, Retractable structures comprised of interlinked panels, US Patent No, (2004) 6,739,098;
    4. Hoberman C: Reversibly expandable doubly-curved truss structure, US Patent N, (1990), 7,584,777
    5. Jakobs, O. (1965), The Dead Life of Great American Cities, New York, Random House.
    6. Jensen, Frank V. Concepts for Retractable Roof Structures, Ph.D. Dissertation, University of Cambridge, (2005)
    7. Lapintie.1. (2007)"modalities of urban space", sage puplications
    8. Melin, Nicholas O'brien Application of Bennett Mechanisms to Long-Span Shelters, PhD Dissertation, University of Oxford, (2004)
    9. Misra,R.P;Micro (1992) 'Level Rural Planing;chapman and hall'»,pp. 64 34

    47.Mollaert, Marijke A classification for the application of technical textiles and lightweight [48]structures. IN LORENS, J. Textile roof 2003 - Eigth international workshop, Berlin. (2003)

    1. Neuman,M.”The compact city fallacy”,Journal of planning Education and Research,Vol.22,pp.11-26,2005.

    50.Sharma.k.l(2003)"the social organization of urban space", sage puplications,

    1. Sobek, W. (1999): Art of Engineering, Bales, Boston, 1999
    2. Surguc, Arzugonenc ORIGAMICS IN ARCHITECTURE: A MEDIUM OF INQUIRY FOR DESIGN IN ARCHITECTURE... (2009)

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار