روش ترکیبی SSM-VSM، رویکرد مطلوب در روش شناسی طراحی سامانه های اجتماعی -فنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته دکتری، دانشگاه عالی دفاعی ملی

چکیده

روش‌شناسی «طراحی سامانه‌ها»ی نرم بویژه سامانه های نرم دفاعی، یکی از چالش‌های پژوهشگران مدیریت و سیستم در طراحی سامانه‌ها است و این ادعا با مروری بر مقالات و پژوهش‌های انجام شده با عنوان طراحی سامانه به چشم می‌خورد. پژوهش‌ها و کارهای انجام شده جهت ارائه‌ی طرحی مفهومی از یک سامانه در نهایت به یک الگوی ساختاری منتهی شده‌اند و عموما فاقد اجزای ساختاری، فرآیندی، انسانی و فنی هستند. این مدل ها بیشتر یک مدل مفهومی علّی یا ساختاری هستند تا یک طرح سامانه. اگرچه طراحی در حوزه‌های علوم انسانی دارای تفاوت‌های روش‌شناسی با حوزه‌های فنی- مهندسی و هنر است اما با این‌حال طراحی در علوم انسانی بویژه مدیریت و سیستم هم باید در چهارچوب‌های نظری علوم انسانی انجام و به یک سامانه به معنای سامانه منتهی گردد.
این پژوهش یک پژوهش کیفی، توسعه‌ای و متکی بر روش کتابخانه‌ای است. در این پژوهش با تمرکز بر شکاف‌ روش شناسی موجود در طراحی سامانه‌ها در پژوهش‌های ایرانی، ضمن مطالعه ی کتابخانه ای ادبیات حوزه‌ی سیستم‌های اجتماعی-فنی و روش‌شناسی سیستم‌های نرم در طراحی سامانه‌ها در نهایت بر اساس چهارچوب سیستم‌های اجتماعی-فنی و روش‌شناسی سیستم‌های نرم در ترکیب با مدل سیستم‌های مانا، یک چهارچوب روش‌شناسی مرجّح برای طراحی سامانه ارائه شده‌است.
در این مقاله منطبق بر چهارچوب‌های نظری STS، روش‌شناسی ترکیبی SSM-VSM به عنوان ترکیب پیشنهادی کارآمد برای طراحی سامانه‌ها پیشنهاد شده‌است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات