1
سید نصیب اله دوستی مطلق، عضو هیات علمی و استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی، نویسنده مسئول
2
پژوهشگر داعا
چکیده
با قبول حرکت جوهری پذیرفته‌ایم که جهان، همواره به سوی کمال در حرکت است. از این دیدگاه، حرکت به سوی کمال جزو فطرت عالم هستی بوده و منظور از حرکت، خروج تدریجی شیء از قوه به فعل است. طبق این اصل جهان لحظه به لحظه در خَلع و لُبس است به عبارتی پیوسته از بین می‌رود و بار دیگر موجود می‌گردد که فیض وجود از جانب خالقش به‌طور آنی صادر می‌شود. در حرکت جوهری علت این‌که چگونه هر لحظه جهان معدوم و سپس به وجود می‌آید مهمترین موضوع مورد بحث است که ما قصد داریم با استفاده از نظریه فیزیک کوانتومی این چرایی را بیابیم. با توجه به اصل عدم قطعیت هایزنبرگ و معادلات آینشتین که برگرفته از ذات مکانیک کوانتومی است؛ خلق و فنای ذرات را از منظر اصل حرکت جوهری تحلیل می‌کنیم و به این نتیجه خواهیم رسید که چگونه جهان از نوسانات (انرژی یا قوه) موجود در خلاء به ماده (فعل) و از ماده به انرژی تبدیل می‌شود و این روند چگونه ادامه پیدا می‌کند تا دنیای ما ساخته و مستدام بماند. در این بین دو مقوله مهمِ زمان و انرژیِ عالم از دیدگاه کوانتومی و صدرایی با هم مقایسه شده و سرانجام به این مهمّ می‌رسیم که این دو اصل با دو زبان متفاوت فقط یک غایت نهایی دارند که همه هستی از خلاء تا ماده، همواره مسیر رسیدن به کمال را طی می‌کند و خداوند قادر تنها خالقِ علتِ محض این ماجرا است.
)