نقش فضای مجازی در ارتقای توانمندی دفاع سایبری مردم پایه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی

2 دانشجوی دکتری دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

حفظ امنیت یکی از دغدغه­های اصلی انسان­ها از ابتدای خلقت بوده و در عصر کنونی نیز
با فراگیرشدن بیش از پیش استفاده از اینترنت و وابستگی به فضای سایبر، لزوم توجه به آن بیش از گذشته احساس می­شود؛ این نگرانی در کنار ویژگی­های منحصربه­فرد فضای مجازی همچون بی­مرزی، تغییرات مداوم و سریع، گمنامی کاربران، هزینه پایین و عدم­توانایی
در برآورد میزان و دامنه خسارات وارد شده در مراحل آغازین حملات سایبری کاملاً قابل درک است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و با هدف شناسایی ظرفیت­ها و آسیب­های فضای مجازی، با استفاده از ابزار فیش­برداری در مطالعات اسنادی و انجام مصاحبه ­خبرگی تلاش نموده است تا اقدامات مردم­پایه و مردم­محور را در حوزه دفاع سایبری مورد بررسی
قرار دهد. درنهایت نتیجه پژوهش، در کنار شناسایی برخی از مهمترین آسیب­ها و چالش­های فضای سایبری، مجموعه­ای از اقدامات مردم­پایه را برای مقابله با تهدیدات فضای سایبر و جلوگیری از نفوذ و بهره­برداری دشمن ارائه می­نماید.

کلیدواژه‌ها


منابع
امام خامنه­ای(مدظله­العالی)، مجموعه بیانات قابل دسترسی در WWW.Khamenei.ir
ابراهیمیان، بهمن؛ توشه، علی و پورهادی، ابراهیم، (1394)، راهکارهای مقابله با تهدیدهای سایبری علیه ج.ا.ا با تأکید بر نقش فناوری و منابع انسانی، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال سیزدهم، شماره2(پیاپی50)، صفحات115-87
حاذق­نیکرو، حمید، (1390)، نقش اینترنت در ناآرامی­های پس ­از انتخابات دهمین­ دوره
ریاست جمهوری در ایران
، فصلنامه عملیات روانی، سال نهم، شماره4(پیاپی31)، صفحات88-48
حسن­بیگی، ابراهیم، (1394)، مدیریت راهبردی، چاپ دوم، تهران: انتشارات سمت
خلیلی­پور رکن­آبادی، علی و نورعلی­وند، یاسر، (1391)، تهدیدات سایبری و تأثیر آن بر امنیت ملی، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال پانزدهم، شماره2(پیاپی56)، صفحات196-167
سندراهبردی پدافندسایبری کشور، (1394)، سازمان پدافندغیرعامل کشور ومرکز پدافندسایبری کشور
فتوح­آبادی، وحید و صادقیان، علی، (1399)، بررسی تأثیرات اعتیادهای دیجیتال در فضای مجازی بر امنیت ملی در حوزه فرهنگی و ارائه راهکارهایی جهت خنثی­سازی، فصلنامه آماد و فناوری دفاعی، سال سوم، شماره2(پیاپی6)، صفحات170-149
فروزان، حمید و احمدی­مقدم، اسماعیل، (1401)، پدافند مردم­محور در برابر شبکه­های اجتماعی مجازی، فصلنامه آماد و فناوری دفاعی، سال پنجم، شماره3(پیاپی15)، صفحات185-133
محمودزاده، ابراهیم و اسماعیلی، کیوان، (1397)، الگوی راهبردی صیانت امنیتی فضای سایبر نیروهای مسلح، فصلنامه امنیت ملی، سال هشتم، شماره4(پیاپی30)، صفحات237-203
ملائی، علی؛ کارگری، مهرداد؛ خراشادی­زاده، محمدرضا، (1397)، الگوی بازدارندگی در فضای سایبر براساس نظریه بازی­ها، فصلنامه امنیت ملی، سال هشتم، شماره3(پیاپی29)، صفحات171-141
مهری، عباس و صانعی، یداله، (1390)، بهره­گیری غرب از اینترنت در جنگ نرم علیه ج.ا.ا،
فصلنامه عملیات روانی، سال نهم، شماره4(پیاپی31)، صفحات74-4
مؤسسه ایزایران، (1390)، پدافند غیرعامل در حوزه جنگ سایبر، تهران: مرسسه آموزشی تحقیقاتی وزارت دفاع
واحدی، مرتضی و صنیعی، محمدحسین، (1392)، امنیت ملی در فضای سایبر، پروژه تحقیقاتی پژوهشکده امنیت ملی و مطالعات راهبردی، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی
Ashton, Catherine, (2013), Remarks by EU high representative at press conference on the launch of the EU’s cyber security strategy, Brussels: eeas, Europa, eu.
Herrington, L. & Aldrich, R., (2013), the future of cyber-resilience in an age of global complexity, Politics, 33(4), 299-310.
Rowland, J. Rice, M. & Shenoi, S., (2014), the anatomy of a cyber power, International Journal of Critical Infrastructure Protection, 7(1), 3-11.